پدرش بهاءالدین محمد نام داشته و مادرش اهل کازرون بوده است . وی در اشعارش اشاره ای به زندگی شخصی خود نکرده و از آن جهت که در زمان زندگی خود به اندازه فعلی مشهور نبوده است از زندگی او اطلاعات کمی در دسترس قرار دارد .
از آن جهت که در آن زمان کسب علم و دانش و سواد صرفا برای قشر ثروت مند بوده است و او دانش بالایی به نسب زمان خود داشته است و از بررسی اشعار او میتوان دریافت کرد که وی جزو طبقه متوسط جامعه بوده است و در خانواده ای سطح متوسط بزرگ شده است .برخی می گویند در نوجوانی قرآن را در چهارده روایت حفظ کرده است از همین رو او را حافظ می نامند و برخی می گویند دلیل تخلص حافظ به خاطر موسیقیدان بودن اوست .
او در زمان شاه شیخ ابواسحاق وارد دربار شد و در همان جا نیز شعر می سرود . در قطعه 32 ام خود در مصرع «در سه سال آنچه بیندوختم از شاه و وزیر» اظهار می کند که سه سال در دربار حضور داشته است .
در بین مورخان اختلاف نظر فراوان برای سال درگذشت حافظ وجود دارد ،اما آنچه معروف تر است 792 هجری قمری بوده است . فصیح خوافی در کتاب خود این سال قید شده است.
نحوه زندگی حافظ به گونه ای بوده است که هیچ کس قادر به فهم نوع زندگی وی نبوده است چرا که برخی او را رند و بی ایمان میخوانند .
برخی عارف رند و برخی وی را فردی به شدت مذهبی می خوانند که فقط قصد نصیحت افراد مذهبی را داشته است .
دیوان حافظ در بین پارسی زبانان بسیار مشهور است و تقریبا در هر خانه یک دیوان از او وجود دارد .
از جمله دلایل اصلی شهرت شعر او در میان فارسی زبانان می توان به
آهنگین بودن و لذت بخش بودن خوانش آن
پر معنی و چند لایه بودن بیت ها از لحاظ مفهوم
برقرار شدن حس درک کردن سراینده
احساس شرایط آن زمان در زمان کنونی
پند های تاثیر گذار در فال های آن
دانست که باعث می شود فارسی زبانان بسیاری را هر ساله در 20 مهر ماه در حافظیه شیراز برای فال گرفتن و خواندن اشعار وی جمع کند .
نقل شده است که در بین افرادی که می خواسته اند وی را دفن کنند اختلافی ایجاد شده بوده است چرا که علاقه مندان به استناد اشعار او ، او را فردی رند و بی ایمان می دانستند و با اسلامی دفن کردن او مخالف بوده اند .
عده ای دیگر او را شخصی به مذهبی و معتقد می دانسته اند . از این جهت اولین فال حافظ گرفته شد و این بیت خوانده شد :
قدم دریغ مدار از جنازه حافظ
که گر چه غرق گناه است می‌رود به بهشت
این شعر تاثیر بسیاری بر آنان می گذارد و همه را آرام می کند .
در ایران بسیاری از افراد هر چند وقت یک بار حتی برای سرگرمی از خواجه حافظ شیرازی فال می گیرند .
بسیاری اعتقاد قوی به پاسخ دادن حافظ به آنها از طریق اشعار دارند و به همین ترتیب مکرر فال می گیرند . یکی از این افراد محمد حسین تبریزی شاعر معروف ذربایجانی یا همان شهریار خودمان بود که وقتی خواست به جد شروع به شعر سرودن بکند اسم تخلص خود را از طریق گرفتن فال حافظ انجام داد . از وی نقل شده است که :
برای پیدا کردن اسم تخلص خودم به حافظ رجوع کردم و بعد از گرفتن وضو و خواندن ” سه مرتبه فاتحه ” نیت کردم که حافظا اسمی به من بده که برازنده من و اشعار من باشد سپس فال گرفتم.
پس از باز کردن دیوان غزل 153 حافظ برایم باز شد و این بیت را در فال خود دیدم .